alfabet

Alfabetem (a po polsku abecadłem) nazywamy zestaw liter w pismach, w których litery oddają pojedyncze dźwięki mowy. Wynalazek alfabetu pochodzi z Bliskiego Wschodu. Już około 2500 roku p.n.e. w babilońskim piśmie klinowym można odnaleźć znaki literowe, a więc elementy pisma alfabetycznego. Syryjczycy pismo babilońskie uprościli do tego stopnia, że powstało pismo klinowe złożone z 30 znaków. Fenicjanie przejęli syryjskie pismo klinowe i przekształcili je w system zapisu, zbudowany wyłącznie z 24 fonogramów literowych (w dalszym rozwoju uproszczony do 22). Po raz pierwszy w piśmie fenickim rozbito sylaby (ba, di, gu, itp.) na najmniejsze fonetycznie jednostki; spółgłoski (b, d, g, itp.) i samogłoski. Na linearny kształt poszczególnych liter pierwszego spółgłoskowego alfabetu wpłynęło również sąsiedztwo innych pokrewnych Fenicji narodów. Z pisma fenickiego wywodzą się dzisiejsze pisma; hebrajskie i arabskie. W ciągu pierwszego tysiąclecia p.n.e. alfabet fenicki wyparł inne systemy pisma na Bliskim Wschodzie. W tym czasie Grecy dzięki kontaktom z handlującymi żeglarzami fenickimi zapoznali się z nowym wynalazkiem i dostosowali go do fonetyki własnego języka mówionego. Hellenowie wprowadzili litery oznaczające samogłoski, którymi to charakteryzował się modulowany język starogrecki. Naukowcy twierdzą, że z liter głosek przydechowych "ha" i "he" wywodzą się "A" i "E", z głoski "j" wywodzi się "I", z trudnego dla nas "ajin" - "O", oraz z głoski "w" - "U". Ze złożenia nazw dwóch pierwszych liter abecadła greckiego; alef i bet pochodzi wyraz alfabet. W końcu V wieku p.n.e. dokonało się ujednolicenie klasycznego pisma greckiego. Wcześniej na Peloponezie w każdym z miast-państw używano lokalnych form tych samych liter. Rzymianie przejęli grecki alfabet, etruskie abecadło i uformowali z nich zbiór liter składających się na pismo łacińskie. Ze znaków pisma greckiego św. Cyryl zaprojektował pierwsze a zarazem najstarsze słowiańskie alfabetyczne pismo - głagolicę.

Tabele:

Komentarze