pióro ptasie

Penna - (z łac. pióro) pióro ptasie wykonane z pióra łabędziego, indyczego, kaczego, bocianiego, kruczego (do cienkiego pisma i rysunku) lub najczęściej gęsiego używane od IV w. do XIX w.

Do wykonania tego pióra nadaje się  zaledwie sześć piór ze skrzydeł dużych ptaków; przed użyciem spiekano je w gorącym piasku lub prażono na inne sposoby, aby pozbyć się pokrywającej je błonki i zahartować. Dzięki temu procesowi koniec pióra twardniał przy zachowaniu swojej elastyczność. Dla zapewnienia wystarczającej twardości pióra zanurzano w roztworze kwasu lub ałunu. Później takie pióro można przyciąć na dwa sposoby: pierwszy tak jak calamus (A) i drugi gdzie końcówka przypomina stalówkę (B).

Ponieważ takie pióro zużywało się w trakcie pisania, należało je co pewien czas ostrzyć. Do tego celu używano specjalnego nożyka z ostrzem zakrzywionym ku tyłowi.

Po zanurzeniu końcówki pióra i wypełnieniu jego rurki (zbiornika) atramentem lub tuszem pisano nim z różnym naciskiem na podłożu, co wpływało na grubość linii litery (C).

W tradycji Żydów aszkenazyjskich, soferzy (profesjonalni kopiści świętych tekstów judaizmu) posługują się narzędziem przyciętym z ptasiego pióra.
Rabi Szlomo Ganzfried pisze, że są wątpliwości co do tego, czy wolno pisać piórem z nieczystego rytualnie ptaka. Żydzi stosują ogólny termin Kulmus, nazywają tak pióro ptasie jak i pióro trzcinowe.