Jakie są zastosowania Babki lancetowatej?

BABKA LANCETOWATA (Plantago lanceolata L.)

NAZWA:
Inne zwyczajowe nazwy polskie:

• babka wąskolistna
• babka koniczynowata
• języczki polne
• żywiec

Stanisław Kobielus podaje, że ze względu na lancetowaty kształt liścia tej rośliny – porównywana była do włóczni, którą przebito bok wiszącego na krzyżu Chrystusa i dlatego ma implikacje pasyjne. Zwano ją także „językiem baranka”, gdyż według Izydora z Sewilli w taki sposób należy tłumaczyć grecką nazwę tej rośliny, którą Rzymianie zwali plantago.

ŚRODKI OSTROŻNOŚCI:
Nie należy stosować przy jednoczesnym zażywaniu pęczniejących środków przeczyszczających z nasionami babki płesznik, w innych sytuacjach przyjmowanie preparatów z babki lancetowatej jest zupełnie bezpieczne, przypadki zatrucia organizmu wynikały z błędnego rozpoznania rośliny lub zatrucia liśćmi naparstnicy wełnistej (Digitalis lanata).

MORFOLOGIA:
Bylina wysokości do 45 cm. Tworzy rozety lancetowatych liści, długości do 15 cm. Kwiaty drobne, brązowawe, zebrane w walcowate kłosy na długich szypułkach. Owoce – podługowate torebki; po oderwaniu wieczka nasiona uwalniają się. Cechą charakterystyczną są nerwy liści biegnące równolegle.

PORA ZBIERANIA:
Od kwietnia do października.

WYSTĘPOWANIE:
Pospolita i rozprzestrzeniona w całej Europie, gatunek kosmopolityczny. Nie ma prawie łąk, pastwisk, skrajów lasów i poboczy dróg, gdzie nie można by spotkać tej rośliny. Można ją znaleźć również na polach i rumowiskach oraz nad brzegami wód i na piaskach.

KULINARIA:
Młode liście można spożywać w sałatkach i zupach, jednak mają dość gorzkawy smak i najlepiej ugotować je jak szpinak, usuwając wcześniej włókniste nerwy. Młode liście zbiera się przed kwitnieniem od marca do maja. Najlepiej smakują liście ze środka rozety; po dłuższym duszeniu nabierają zaskakującego, lekko grzybowego aromatu.

MEDYCYNA:
Jako zioło lecznicze stosowane od antycznych czasów. Rozgniecione lub zmiażdżone liście działają ściągająco, tamują krwawienie i uśmierzają ból w miejscach ukąszenia, użądlenia czy oparzenia. Zawierają śluz, taniny i krzemionkę; napar sporządzony również ze starych liści stosuje się na zapalenie oskrzeli, kaszel i dolegliwości płucne. Garbniki w nich występujące to substancje, które denaturują białka krwi i przyśpieszają jej krzepnięcie, a ponadto działają przeciwzapalnie. Dodatkowo babka lancetowata zawiera aukubinę, glikozyd irydoidowy, który występuje w świeżych liściach i ma dość silne działanie przeciwbakteryjne. Roślinę tą stosuję się jako lek w dolegliwościach nerek i pęcherza.