myślenie na papierze

Wiele z definicji i wiele z opisywanych, wymienionych wcześniej ujęć jest bliskich mojej praktyce pedagogicznej, artystycznej, arteterapeutycznej. Ale osobiście najczęściej określam rysunek jako „myślenie na papierze”. Ta forma myślenia jest bardzo wartościowa. Myśląc na papierze, myślimy wielokrotnie (co najmniej pięciokrotnie):

• po pierwsze, myślimy (co narysować, dlaczego),
• po drugie, myślą nadajemy formę, kształt (jak narysować),
• po trzecie, rysując formę używamy ręki (można powiedzieć, że „myślimy mięśniami”),
• po czwarte, oglądamy narysowaną formę (myślenie wzrokiem),
• po piąte, oglądanie przeradza się w widzenie (myślenie refleksyjne, pytajne…).

(Rysunek w arteterapiach twórczości i sztuce, Karolak Wiesław)

Post scriptum
Definicja rysunku powyższego autora jako „myślenie na papierze” ujęła mnie ze względu na swoją prostotę sformułowania i tym, że trafia w sedno zagadnienia. Pewna znajoma psycholog powiedziała mi kiedyś, że w procesie rysowania pracuje cały mózg a więc umysł. Myślę, że powiązanie rysowania z pojęciem myślenia jest jak najbardziej trafne.