Biała broń chińska

Yang, Jwing-Ming
Biała broń chińska
Bellona
Warszawa 2010 r.

Prezentowana książka jest unikatowym, ponieważ jedynym opracowaniem tematu, jaki wydano w Polsce. Przed poznaniem tego tłumaczenia publikacji przeczytałem ją w oryginale wydanym 1999 roku w języku angielskim pt.: „Ancient chinese weapons, a martial artist's guide”. Tytuł polskiego tłumaczenia „Biała broń chińska” przeczy zawartości książki. Ponieważ termin broń biała (wg W. Kwaśniewicza) odnosi się do wszelkiej broni poza bronią palną i miotającą. Definicja tego pojęcia nie obejmuje też uzbrojenia ochronnego. Praca Yang’a w swej treści, dotyczy m.in. broni miotającej i uzbrojenia ochronnego. Dlatego polski tytuł uważam za mogący wprowadzić Czytelnika w błąd. Przecież można by było zawrzeć go w słowach „Dawna broń chińska, podręcznik dla uprawiającego sztuki walki”.

Czym różni się wydanie polskie od anglojęzycznego? W polskim przekładzie zrezygnowano z zapisywania terminów fachowych w formie chińskich znaków, czyli ideogramów. Pojęcia są zapisane w transkrypcji wyrazów chińskich na alfabet łaciński oraz w tłumaczeniu z języka angielskiego na język polski. W opisie poszczególnych typów uzbrojenia może drażnić niektórych bronioznawców używanie słowa „końcówka” (z dosłownego tłumaczenia z angielszczyzny) zamiast polskich bardziej naukowych terminów.

Cieszę się, że polska tłumaczka nie ingerowała w oryginał i zachowała w tytułach rozdziałów, chiński system klasyfikacji bronioznawczej. Więc mamy tu podział na; broń długą, broń krótką, broń miękką, broń miotającą i miotaną, oraz tarcze i zbroje. Systematyka ta bazuję m.in. głównie na grupowaniu broni według ich długości lub specyfice materiału jej wykonania, co widać powyżej. W polskim bronioznawstwie dominuje klasyfikacja broni według kryterium, jakie owe narzędzie wojenne zadaje ranę (np. broń sieczna, broń obuchowa).

W opracowaniu Yang’a nie zabrakło szerokiego wprowadzenia w tematykę. Poszczególne hasła omawiają; historię, datację powstania, terytorium występowania, budowę, wymiary i materiał wykonania broni ofensywnej i defensywnej, wady i zalety w taktyce stosowania. Książka jest bogato ilustrowana czarno-białymi, linearnymi, dokładnymi rysunkami (w wydaniu polskim wydrukowano je powiększone) przedstawiającymi same typy uzbrojenia jak i w towarzystwie ludzi, którzy nimi posługują się. Nie jest to prezentacja sekwencyjna metod walki ale raczej sposób ich dzierżenia. Dawna chińska tradycyjna broń ma to do siebie, że podobnie jak ta wykształcona w Indiach, jest oryginalna w swoim pomyśle i formie. Po prostu trudno by było znaleźć w większej mierze, broń identyczną lub podobną, porównując ją z innymi rejonami świata.

W tym białym kruku wydawniczym znajdzie coś dla siebie; i historyk wojskowości, jak i adept sztuk walki, nie tylko tych pochodzących z Chin.