pióro ptasie

Penna - (z łac. pióro) pióro ptasie wykonane z pióra łabędziego, indyczego, kaczego, bocianiego, kruczego (do cienkiego pisma i rysunku) lub najczęściej gęsiego używane od IV w. do XIX w. Według Władysława Semkowicza słowiańskie nazwy „pióro”, „pero”, świadczą, że przodkowie nasi używali do pisania piór ptasich (gęsich, łabędzich).

Do wykonania tego pióra nadaje się  zaledwie sześć piór ze skrzydeł dużych ptaków; przed użyciem spiekano je w gorącym piasku lub prażono na inne sposoby, aby pozbyć się pokrywającej je błonki i zahartować. Dzięki temu procesowi koniec pióra twardniał przy zachowaniu swojej elastyczność. Dla zapewnienia wystarczającej twardości pióra zanurzano w roztworze kwasu lub ałunu. Później takie pióro można przyciąć na dwa sposoby: pierwszy tak jak calamus (A) i drugi gdzie końcówka przypomina stalówkę (B).

Ponieważ takie pióro zużywało się w trakcie pisania, należało je co pewien czas ostrzyć. Do tego celu używano specjalnego nożyka z ostrzem zakrzywionym ku tyłowi.

Po zanurzeniu końcówki pióra i wypełnieniu jego rurki (zbiornika) atramentem lub tuszem pisano nim z różnym naciskiem na podłożu, co wpływało na grubość linii litery (C).

W tradycji Żydów aszkenazyjskich, soferzy (profesjonalni kopiści świętych tekstów judaizmu) posługują się narzędziem przyciętym z ptasiego pióra.
Rabi Szlomo Ganzfried pisze, że są wątpliwości co do tego, czy wolno pisać piórem z nieczystego rytualnie ptaka. Żydzi stosują ogólny termin Kulmus, nazywają tak pióro ptasie jak i pióro trzcinowe.