pióro szklane

Pióro szklane (ang. glass pen) jest w całości wykonane ze szkła.

Wynalazek pióra szklanego przypisuje się Włochom, którzy to w XVII wieku na weneckiej wyspie Murano wyprodukowali pierwszy egzemplarz tego narzędzia. Pióra te były stosowane w latach trzydziestych XX wieku ale tak naprawdę stały się popularne w okresie II wojny światowej i używano ich do lat pięćdziesiątych, sześćdziesiątych XX wieku. Wytwarzali je Czesi, Niemcy, Polacy, oraz Japończycy. Obecnie wyrobem piór szklanych zajmują się Wenecjanie, Chińczycy i w małych manufakturach, również Polacy.

Powyżej pióro szklane z podstawką stabilizującą.

Proces wytwarzania.

Zarówno wtedy, jak i teraz, szklane pióra tworzone są przy użyciu techniki, która nazywa się lampworking - polega na tym, że za pomocą palnika topi się szkło. W momencie, w którym szkło będzie stopione następuje formowanie poprzez dmuchanie i kształtowanie przy pomocy zacisków, pęset i innych narzędzi oraz głównie - ruchów rąk. Szklane pióra często wykonuje się w dwóch etapach: na początku rękojeść jest barwiona i ukształtowana z jednego szklanego pręta, a następnie stalówka i jej rowki formowane są na osobnym pręcie. W momencie kiedy obie części są ukształtowane, należy je połączyć ze sobą pod wpływem ciepła palnika. W ostatnim kroku stalówka jest wygładzana i dostrajana poprzez przesuwanie jej po mokrym papierze ściernym.

Zasada działania.

Narzędzie to klasyfikuje się do tzw. piór maczanych (ang. dip pen), na przykład w kałamarzu napełnionym atramentem lub akwarelą nałożoną na zakończenie pióra pędzlem. Moje testy tego pióra z użyciem tuszu przyniosły niezadowalające efekty, ponieważ nie chciał on spływać rowkami po zakończeniu pracującym, tak dobrze jak atrament.

Typologia piór szklanych ze względu na budowę zakończenia pracującego.

Istnieją trzy znane mi typy zakończeń pracujących spotykanych w piórach szklanych. Różnią się one układem rowków po których spływa atrament. Oto one:

1. typ z rowkami prostymi biegnącymi wzdłuż całej długości zakończenia pracującego
   (zaletą tego typu jest najlepszy przepływ atramentu w porównaniu z dwoma pozostałymi),
2. typ z rowkami skręconymi biegnącymi pod kątem do całej długości zakończenia pracującego
   (zaletą tego typu jest magazynowanie największej ilości atramentu w porównaniu z dwoma pozostałymi),
3. typ z rowkami skręconymi u podstawy zakończenia pracującego a od jego połowy przechodzącymi w rowki proste aż do samego końca
   (zaletą tego typu jest połączenie optymalne cech wyżej wymienionych typów).

Konserwacja pióra szklanego.

Szklane pióra wymagają systematycznej pielęgnacji i ostrożności, na szczęście jest to całkiem proste. Aby wyczyścić zakończenie pracujące, wystarczy użyć wody lub mokrego ręcznika. Szklane pióro najlepiej przechowywać w bezpiecznym miejscu, w którym nie zarysuje się ani nie odpryśnie. Kiedy końcówka pióra lekko się stępi, wystarczy potrzeć nią o drobny papier ścierny (np. o gradacji 400) - zawsze na mokro! Proces szlifowania - czy w zasadzie polerowania - stalówki nazywany jest w języku angielskim jako sanding. Ma na celu wygładzenie końcówki stalówki tak, aby nie drapała i nie haczyła papieru, a pisanie piórem szklanym było czystą przyjemnością.

Możliwości jakie daje pióro szklane.

• Łatwość czyszczenia i napełniania rowków części pracującej pióra.
• Szybkie zmienianie koloru np. atramentu podczas użytkowania, przez wypłukanie zakończenia pracującego w wodzie i jego wytarcie do sucha (tak aby przy następnym napełnianiu innym kolorem atramentu do kałamarza nie dostała się woda),
• Ma zastosowanie wszędzie tam gdzie posługujemy się linią o stałej szerokości podczas tworzenia, a więc w rysunku artystycznym, rysunku technicznym, odręcznym liternictwie, kaligrafii, projektowaniu typografii, kartografii, itd.,
• Znalazłem tylko jedną wadę tego narzędzia. Mianowicie jak każde szkło może się stłuc na kawałki, jeśli sturla się i spadnie np. ze blatu biurka na ziemię. Trzeba uważać odkładając narzędzie. Najlepiej zaopatrzyć się w podstawkę – lub samemu ją wykonać - stabilizującą po odłożeniu narzędzia, takie jak np. pędzle.